هنر درمانی در کودکان
هنر درمانی در کودکان
همان گونه که خودتان نیز می دانید، کودکان به خوبی بزرگسالان قادر به بیان و ابراز احساسات و اندیشه های خود نیستند و عموما همین عدم توانایی منجر به این می شود که روند تشخیص ناراحتی های روحی و روانی در کودکان سخت و دشوار گردد
به همین خاطر از زمانی که علوم مربوط به روانشناسی کودک رواج پیدا کرد، روانشناسان به دنبال راهی بودند که از طریق آن بتوانند به علت و ریشه های افسردگی و دیگر اختلالات روحی کودکان دست پیدا کنند.
پس از مدتی یکی از راه هایی که به نظر پاسخ دهی بسیار مناسبی داشت ، بیان و برون ریزی احساسات از طریق هنر بود که با کشف دیگر پتانسیل های این شیوه ، نام هنر درمانی را برای آن گذاشتند.
البته به مرور زمان، هنر به نوعی روان درمانی برای بزرگسالان نیز تبدیل شد و افراد بسیار برای کسب آرامش روحی و هم چنین افزایش تمرکز به این شیوه پناه آوردند. با این وجود هنر درمانی هم
چنان یکی از راه های اصلی درمان مشکلات کودکان به حساب می آید.این روش خصوصا برای کودکانی که دچار اختلالاتی از جمله اوتیسم و بیش فعالی هستند نیز به کار می رود.
در ادامه تصمیم داریم به برخی از انواع هنر درمانی و کارکرد آن ، بپردازیم . با ما همراه باشید
بهترین مرکز روانشناسی کودک
انواع هنر درمانی
هنر درمانی روش های مختلفی دارد. اما اساس کلیه این روش ها، به نوعی بر روی ابراز احساسات از طریق هنر تاکید دارند. در واقع این هنر می تواند نقاشی، حرکات ورزشی، گوش دادن به موسیقی یا هنرهای نمایشی باشد.
در ادامه به چند نوع فعالیت جالب و جذاب اشاره می کنیم که از طریق آن ها کودک یا نوجوان قادر به بیان احساسات خود باشد
فعالیت 1 : در قلب تو چی می گذره ؟!!
یک سری فرم های آماده ای در اینترنت وجود دارد که با یک جستجوی کوتاه می توانید به آن ها دسترسی پیدا کنید. این فرم ها شامل تمریناتی برای کودک است تا احساسات خود را بیان کرده و چیزهایی که برایش حائز اهمیت هستند را توضیح دهد.
- فرم هایی که در اینترنت پیدا کرده اید را پرینت بگیرید.این فرم ها شکل قلب دارند .سپس از کودک خود بخواهید که به دلخواه خود قلب ها را پِر کند.مخصوصا از آن ها بخواهید که احساسات خود را در این قلب پیاده کنند.
- درباره ی نحوه ای که کودک احساسات و ارزش های خود را روی قلب نشان داده است با وی صحبت کنید و از او بپرسید که چرا مدیوم کنونی را برای ابراز احساساتش استفاده کرده است. به عنوان مثال از او بخواهید برای احساسات خود رنگی انتخاب کرده و قلب را رنگ آمیزی کند.
نقاشی درمانی
یکی دیگر از کاربردهای فوق العاده ی هنر درمانی ، اثرات شگفت انگیز آن بر کاهش استرس و اضطراب می باشد.در ادامه تصمیم داریم به یکی از تمرینات هنر درمانی برای کنترل اضطراب اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
فعالیت 2 : اضطراب چه شکلیه ؟!!
درک و تصویرسازی برای اضطراب می تواند اولین گام اساسی جهت کنترل و درمان آن باشد.نمایش و نشان دادن اضطراب در قالب یک انسان، اُبژه یا هیولا می تواند برای فرد کمکی باشد تا استراتژی درستی جهت مقابله با این اضطراب پیدا کرده و آن را درمان کند.این مسئله برای کودک مضطرب نیز بسیار مفید خواهد بود چرا که تا حد زیادی می تواند ، حواس او را از احساس فلج کننده ی اضطراب پرت کند و با افزایش تمرکز و خودآگاهی ، به کودک کمک خواهد کرد تا کنترل بیشتری بر احساسات خود از جمله اضطراب داشته باشد.
- یک برگه را برداشته و به انتخاب خود از یک ابزار رنگ آمیزی یا طراحی استفاده کنید : در صورتی که اضطراب در ذهن شما ، دارای بدن (و البته شخصیت) است، آن وقت چه شکلی خواهد بود ؟!چگونه حرف می زد؟! به چیزهایی اهمیت می داد؟بدن شما به هنگام مضطرب بودن چه شکلی می شود؟اگر دیگر اضطرابی وجود نداشته باشد، آن وقت چه شکلی می شدید ؟
برای تمام این سوالات، از کودک خود بخواهید که طرح و نقش هایی روی کاغذ پیاده کند.سپس درباره ظاهر تک به تک آن ها با کودک صحبت کنید و اگر تصورتان بر این است که به تنهایی از عهده ی تحلیل این تصاویر بر نمی آیید بهتر است به یک روانشناس یا مشاور کودک مراجعه نمایید.
فعالیت 3 : پُست کارت
بیشتر افراد احتمالا به خوبی می دانند که وقتی بین خود و مشکلشان فاصله وجود داشته باشد ، بهتر و راحت تر می توانند آن ها را بیان کرده و صدمات و پشیمانی های ناشی از آن را بیان کنند.به همین خاطر ایده پُست کارت می تواند بسیار جالب و مفید باشد و تجربه بسیار جالبی خواهد بود. علاوه بر این می تواند به نوعی شبیه سازی تبدیل شود که اگر ناچار نشوم رو در رو با کسی صحبت کنم، آن وقت چه چیزی به وی خواهم گفت ؟
- برگه ای را آماده کنید ( می توانید از پست کارت های آماده در اینترنت نیز استفاده کنید ) و از کودک یا مراجعه کننده ی خود بخواهید که آن چه می خواهد به طرف مقابلش بگوید را در قالب یک پیام نوشتاری روی پست کارت بنویسد. به عنوان مثال از کودک بخواهید که برای مادرش چیزی بنویسد.احتمالا در این مرحله با جملات کلیشه ای مانند : “دوستت دارم مادر ” یا… مواجه شوید .
- در طرف دیگر کارت پستال از کودک بخواهید که روی فضای سفید، نقاشی کوچکی نیز بکشد.احتمالا ، کودک به شکلی ناخودآگاه حقایق بیشتری را در قالب این نقاشی بیان خواهد کرد.
- از این کارت پستال برای شروع یک گفتگوی صمیمانه استفاده کنید و از کودک بخواهید که دلایل این شیوه ی ابراز احساساتش را برای شما توضیح دهد
کارگاه هنر درمانی
کارگاه های مختلفی در سطح شهر تهران برای هنر درمانی برگزار می شود. اما در مرکز کودک جایروس، افتخار داریم که با اختصاص فضایی همیشگی به کارگاه های هنر درمانی ، همواره این روش را به کار بگیریم.جهت کسب اطلاعات بیشتر در این باره می توانید با شماره های این مرکز تماس بگیرید.
مترجم و محقق : ندا ناصری