اوتیسم و روش های درمان آن
اختلال اوتیسم در افراد مختلف، متغیر است. این اختلال نوعی ناتوانی قابل پیشرفت است که می تواند بر برقراری ارتباط، رفتار و یا تعامل فرد بیمار با دیگران تاثیر بگذارد. دلیل واحدی برای این بیماری وجود ندارد و علائم آن می تواند خیلی ضعیف و یا خیلی شدید باشند.
بهترین مرکز درمان اوتیسم در شمال تهران
مرکز درمانی جایروس کیدز با همکاری متخصصین کودک و بکارگیری دانش روز، بهترین خدمات و مشاوره را در زمینه درمان اوتیسم ارائه می دهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک نمایید.
برقراری ارتباط
تقریبا 40 درصد کودکان اوتیسمی اصلا حرف نمی زنند، و بین 30 – 25 درصد کودکان طی دوران نوزادی برخی مهارت های زبانی را فرا می گیرند و بعدا آن را از دست می دهند. برخی کودکان مبتلا به ASD نیز دیرتر به حرف می افتند.
اکثر این کودکان در برقراری ارتباط با دیگران مشکلاتی دارند که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
- تاخیر در فراگیری مهارت های زبانی (تاخیر در به حرف افتادن کودک)
- صدای صاف، صدای روباتی و یا صدایی مانند یک خواننده دارند.
- اکولالیا (یک عبارت را چندین بار تکرار می کنند.)
- در ادای ضمایر مشکل دارند (بعنوان مثال به جای این که بگویند “من”، می گویند “تو”)
- از حرکات و یا اشارات متداول اصلا استفاده نمی کنند و یا بندرت استفاده می کنند (نشان دادن با انگشت و یا تکان دادن دست)، و نسبت به این حرکات عکس العملی از خود نشان نمی دهند.
- حین گفتگو یا پاسخ به سوالات، قادر نیستند روی یک موضوع تمرکز کنند.
- قادر به تشخیص طعنه و کنایه و یا شوخی نیستند.
علائم و نشانه های قابل تشخیص اولیه
هر چه درمان اختلال اوتیسم زودتر شروع شود، احتمال موثر بودن آن بیشتر است. به همین دلیل است که آشنایی با چگونگی شناسایی علائم و نشانه های اوتیسم، امری مهم و حیاتی بشمار می رود.
درصورتی که شاخص های پیشرفتی خاصی در رفتار و حرکات کودکان دیده نشد و یا کودکتان این شاخص ها را کسب نمود ولی پس از گذشت مدتی آن ها را از دست داد، به متخصص اطفال و یا پزشک کودکتان مراجعه نمایید. برخی از این شاخص ها عبارتند از:
- در سن 6 ماهگی لبخند می زند.
- در سن 9 ماهگی صدا ها و یا حرکات صورت را تقلید می کند.
- در سن 12 ماهگی حروف و یا کلمات را به آرامی ادا می کند.
- در سن 14 ماهگی با دست خود حرکاتی انجام می دهد. (اشاره می کند و یا دست تکان می دهد)
- در سن 16 ماهگی کلمات تکی را ادا می کند و در سن 24 ماهگی، برای صحبت کردن از عبارات دو کلمه ای و یا بیشتر استفاده می کند.
- در سن 18 ماهگی در بازی های “اعتماد بنفسی” شرکت می کند.
روش های درمان اوتیسم
در حال حاضر هیچ گونه روش استاندارد درمانی برای اختلال اوتیسم وجود ندارد.
بسیاری از افراد مبتلا به ASD براساس یکی از روش های درمانی مربوطه، تحت درمان قرار می گیرند. و ممکن است بهبود پیدا کنند. مهم نیست که حین تشخیص این اختلال سنشان چقدر است. اغلب افراد در هر سنی و با هر میزان توانایی، پس از انجام یک سری اقدامات درمانی موثر بهبود پیدا می کنند.
اما روش های بسیاری وجود دارند که علائم این اختلال را کاهش داده و توانایی افراد را افزایش می دهند. درصورتی که افراد مبتلا به ASD تحت درمان مناسب قرار گیرند، بهترین فرصت را جهت بکارگیری تمام قوا و مهارت هایشان بدست می آورند.
اغلب موثرترین درمان برای هر شخصی متفاوت است. گرچه اکثر افراد مبتلا به اوتیسم به برنامه های تخصصی و سازمان یافته خیلی بهتر واکنش نشان می دهند. در برخی موارد، این نوع درمان به اوتیسمی ها کمک می کند که تقریبا شبیه به حالت عادی عمل کنند.
تحقیقات نشان می دهد که احتمالا تشخیص و درمان اولیه، مثلا طی دوران مدرسه و یا قبل از آن، تاثیر مثبت و بسزایی بر علائم و مهارت های آتی کودک دارد.
از آنجایی که شباهت بسیاری میان علائم اوتیسم و سایر اختلالات وجود دارد- اختلالاتی همچون بیش فعالی- نکته مهم این است که درمان اوتیسم بر نیازهای خاص کودک تمرکز بیشتری داشته باشد.
بهترین روش های درمانی اوتیسم
در اینجا به برخی روش های درمانی اختلال اوتیسم اشاره می کنیم:
- درمان مدیریت رفتاری
- درمان رفتار شناختی
- درمان اولیه
- درمان های آموزشی و مدرسه محور
- درمان توجه مشترک
- درمان دارویی
- درمان تغذیه ای
- کار درمانی
- درمان بواسطه والدین
- درمان فیزیکی (جسمی)
- آموزش مهارت های اجتماعی
- زبان درمانی و گفتار درمانی
عوامل بروز اوتیسم
دانشمندان دقیقا علل بروز اختلال طیف اوتیسم را نمی دانند.
اولین بار اوتیسم در دهه 1940 شناخته شد. لیکن تا چند دهه گذشته افراد معدودی آن را می شناختند. حتی امروزه مطالب بسیاری درباره اوتیسم وجود دارد که نسبت به آن گاهی نداریم.
از آنجایی که این اختلال بسیار پیچیده بوده و هیچ دو کودک اوتیسمی شبیه هم نیستند، احتمالا عوامل بسیاری در بروز اوتیسم نقش دارند. همچنین احتمال دارد تنها یک عامل وجود نداشته بلکه چندین عامل سبب بروز اوتیسم شده باشد.
طی تحقیقات انجام شده دانشمندان عوامل احتمالی زیر را بعنوان علل بروز اوتیسم شناسایی نموده اند:
ژن انسان
شاخه های DNA که فرمول “ساختار” بدن انسان را تشکیل می دهند.
کروموزوم ها
گروه DNA و ژن های موجود در سلول بدن انسان.
ژن ها و اختلال ASD
شواهد بسیاری از این ایده حمایت می کند که ژن ها یکی از عوامل اصلی و زمینه ساز اوتیسم می باشند. ممکن است بیشتر از 100 ژن در کروموزوم های مختلف بدن انسان منجر به بروز اوتیسم در فرد شوند. گرچه ارتباط میان جهش های ژنتیکی و اختلال اوتیسم پیچیده است:
- بسیاری از کودکان اوتیسمی دچار تحولات مختلف و یا ترکیبی از جهش های ژنتیکی می شوند. تمامی ژن های کودکان اوتیسمی دچار تغییراتی که دانشمندان آن را به ASD ربط می دهند، نمی شوند.
- بسیاری از کودکانی که اوتیسمی نیستند و حتی علائم آن را نیز ندارند، دچار برخی از این جهش های ژنتیکی می شوند که دانشمندان این موارد را به اوتیسم ربط می دهند.
منظور از این گونه شواهد این است که احتمالا جهش های ژنتیکی مختلف نقش متفاوتی در بروز اوتیسم بازی می کنند. بعنوان مثال جهش های خاص و یا ترکیبی از جهش ها ممکن است:
- منجر به بروز علائم خاصی از ASD شود.
- میزان ملایمت و شدت علائم اوتیسم را کنترل نماید.
- آمادگی کودک جهت ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد. بدین معنا که شخصی که یکی از این جهش های ژنتیکی را دارد نسبت به فردی که هیچ گونه جهش ژنتیکی ندارد، احتمال ابتلا به اوتیسم در وی بیشتر است.
تعامل میان ژن ها و محیط اطراف
در صورتی که فردی بواسطه جهش های ژنتیکی مستعد بروز اختلال اوتیسم باشد، ممکن است شرایط خاصی منجر به بروز ASD در فرد شود.
بعنوان مثال، تزریق و یا تماس با مواد شیمیایی در محیط می تواند منجر به بروز اوتیسم در افرادی شود که بواسطه جهش های ژنتیکی مستعد آن هستند. گرچه فردی که از نظر ژنتیکی مستعد بروز این بیماری است، حتی اگر وی همین تجربه ها را داشته باشد ممکن است به ASD مبتلا نشود.
سایر عوامل بیولوژیکی
علاوه بر این محققین به برخی عوامل بیولوژیکی فراتر از ژن ها توجه دارند. برخی از این عوامل عبارتند از :
- مشکل در ارتباطات مغزی
- مشکل در رشد و یا رشد بیش از حد برخی قسمت ها در مغز
- مشکل در متابولیسم بدن (سیستم تولید انرژی بدن)
- مشکل در سیستم ایمنی بدن انسان، که از افراد در مقابل عفونت ها مراقبت می نماید.
5 علامت مهم اوتیسم :
- در برقراری ارتباط چشمی مشکل دارند.
- نسبت به خواندن نامشان، عکس العملی نشان نمی دهند.
- نمی توانند نگاه شخص دیگر به یک جسم و یا حتی انگشت اشاره وی بسوی آن جسم را دنبال کنند. (قادر به برقراری توجه مشترک به چیزی نیستند).
- در تاتر بازی کردن و انجام بازی های تقلیدی، مهارت ضعیفی دارند.
- در برقراری ارتباط غیر کلامی مشکل دارند.
بسیاری از والدین نسبت به این علائم اولیه اوتیسم آگاهی ندارند؛ و تا زمانی که کودکشان در سن معمول شروع به صحبت نکند، به اوتیسم فکر نمی کنند.
محقق و مترجم : عطیه فضلی
منابع :
https://www.nichd.nih.gov/health/topics/autism/conditioninfo/treatments
https://www.nichd.nih.gov/health/topics/autism/conditioninfo/causes
