تشخیص ADHD در کودکان
این که کودکان گاهی اوقات تکالیف خود را فراموش کنند، یا در کلاس درس رویا پردازی کنند، یا کاری را بدون فکر انجام دهند و یا سر میز شام ناراحت و بی قرار باشند، امری عادی است. اما بی توجهی، دمدمی مزاج بودن و بی قراری و پرتکاپویی از علائم اختلال بیش فعالی ناشی از کمبود توجه (attention deficit hyperactivity disorder) و یا (ADD یا ADHD) می باشد.
اختلال ADHD می تواند منجر به بروز مشکلاتی در خانه و مدرسه شود و بر توانایی کودک در آموزش و کنار آمدن با دیگران تاثیر بگذارد. اولین قدم در شناسایی مشکل و کمک به کودک این است که علائم و نشانه های اختلال ADHD را شناسایی کنید.
منظور از اختلال ADHD و یا ADD چیست؟
همه ما کودکانی را می شناسیم که نمی توانند سر جای خود بنشینند، و یا کودکانی که بنظر می رسد به صحبت ها گوش نمی دهند، و یا کودکانی که از قواعد و دستورها تبعیت نمی کنند؛ مهم نیست که چگونه آنها را معرفی می کنید و یا چه کسی نسنجیده نظرات نامناسبی را درباره آن ها ارائه می دهد.
گاهی اوقات به این کودکان برچسب خرابکار و مزاحم زده می شود، و یا بخاطر این که تنبل و نامنظم هستند مورد سرزنش قرار می گیرند. گرچه ممکن است دچار اختلال بیش فعالی ناشی از کمبود توجه و یا ADHD باشند، که قبلا از آن بعنوان اختلال کمبود توجه (attention deficit disorder) و یا ADD نام برده می شد.
افرادی که مبتلا به اختلال ADHD هستند براحتی نمی توانند از بروز واکنش های بی اختیارشان جلوگیری کنند – واکنش هایی که شامل همه چیز می شود از حرکات گرفته تا صحبت کردن و توجه به اطراف.
عموما علائم و نشانه های ADHD قبل از سن 7 سالگی بروز پیدا می کند. گرچه تشخیص تفاوت میان اختلال کمبود توجه و “رفتار نرمال کودک” کار دشواری است. اگر فقط چند علامت مشاهده می کنید و یا نشانه های این اختلال تنها در برخی مواقع بروز پیدا می کند، احتمالا این نوع اختلال، ADHD نیست.
از طرف دیگر، در صورتی که چندین علامت و نشانه ADHD در تمامی شرایط از کودک سر بزند – در خانه، مدرسه و یا حین بازی با کودکان – این موقع می بایست نگاه دقیق تری به این مسئله انداخت.
به مجرد این که متوجه مواردی شدید که کودک با آن دست و پنجه نرم می کند، موارد همچون فراموشی و یا بی توجهی در مدرسه، می توانید با یکدیگر روی این مسائل کار کرده و راه حل های مبتکرانه ای برای آن پیدا کنید و روی نقاط قوت کودکتان تمرکز نمایید.
عقاید و حقایقی درباره اختلال کمبود توجه
عقیده : تمامی کودکان ADHD ، بیش فعال هستند.
حقیقت : برخی کودکان ADHD، بیش فعال هستند ولی بسیاری از کودکانی که دچار بی توجهی هستند، بیش فعال نیستند. کودکان مبتلا به ADHD که بی توجه هستند، ولی بیش از حد فعال نیستند، ممکن است بنظر غیرعادی و بی انگیزه بیایند.
عقیده : کودکان ADHD هیچ گاه نمی توانند به مسائل توجه کنند.
حقیقت : کودکان ADHD اغلب قادرند به کارهایی که از آن لذت می برند، توجه کنند. ایرادی ندارد که چقدر تلاش می کنند، زمانی که کاری که انجام می دهند کسل کننده و یا تکراری باشد، نمی توانند براحتی روی آن تمرکز کنند.
عقیده : کودکان ADHD اگر بخواهند می توانند رفتار بهتری داشته باشند.
حقیقت : ممکن است کودکان ADHD تمام تلاش خود را بکنند تا خوب باشند، اما هنوز تنوانند سر جای خود بنشینند، آرام باشند و یا به مسائل توجه کنند. ممکن است بنظر کودکی سرکش بیاید، اما به این منظور نیست که از روی عمد کاری را انجام می دهد.
عقیده : نهایتا کودکان هر چه بزرگتر می شوند، اختلال ADHD را از دست می دهند.
حقیقت : اغلب اختلال ADHD تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند، پس منتظر نباشید که کودکتان از این مشکل رهایی پیدا کند. درمان آن می تواند به کودک کمک نماید تا یاد بگیرد که چگونه علائم این اختلال را کنترل کرده و به حداقل برساند.
عقیده : بهترین درمان ADHD، مصرف دارو است.
حقیقت : اغلب تجویز دارو برای اختلال کمبود توجه انجام می گیرد، اما ممکن است بهترین گزینه برای درمان کودک شما نباشد. موثرترین روش درمانی ADHD نیز شامل آموزش، رفتار درمانی، حمایت در خانه و مدرسه، تمرین و رژیم غذایی مناسب می باشد.
مشخصات اولیه ADHD
زمانی که افراد به اختلال کمبود توجه فکر می کنند، اغلب تصویری از یک کودک غیر قابل کنترل در ذهنشان می آید که حرکات ثابتی دارد و از دیوار راست بالا می رود و اطرافیانش را آزار می دهد.
اما این تنها تصویر ممکن از این کودک نیست. برخی کودکان ADHD بیش فعال هستند درحالی که برخی دیگر آرام در جایی می نشینند – و توجهشان به کیلومتر ها آن طرف تر معطوف شده است.
برخی از این کودکان بر روی موضوعی تمرکز زیادی دارند و برای این که توجهشان را به موضوع دیگری جلب کنند، دچار مشکل می شوند. برخی دیگر نیز تاحدودی بی توجه ولی بیش از حد دمدمی مزاج هستند.
سه نشانه بارز ADHD عبارتند از: بی توجهی، بیش فعالی و دمدمی مزاج بودن. علائم و نشانه های کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه بستگی به مشخصه هایی دارد که در او نفوذ دارند.
کدامیک از این کودکان ممکن است مبتلا به ADHD باشد؟
- پسر بچه بیش فعالی که بدون وقفه حرف می زند و نمی تواند سر جایش بنشیند.
- کودک رویاپرداز آرامی که پشت نیمکت می نشیند و به آسمان خیره می شود.
- هر دو مورد
پاسخ صحیح گزینه 3 می باشد.
کودک مبتلا به ADHD ممکن است:
- بی توجه باشد ولی بیش فعال و دمدمی مزاج نباشد.
- بیش فعال و دمدمی مزاج بوده لیکن بتواند به اطرافش توجه کند.
- بی توجه، بیش فعال و دمدمی مزاج باشد. (رایج ترین مشخصه های ADHD)
عوارض بی توجهی در کودکان
کودکانی که فقط بی توجه هستند اغلب نادیده گرفته شده اند، چراکه خراب کار نیستند. با این حال علائم بی توجهی، نتایج و عواقبی بهمراه دارد: بدلیل تبعیت نکردن از دستورات والدین و معلم ها، دچار دردسر می شوند؛ در مدرسه ضعیف تر عمل می کنند؛ با سایر کودکان در جنگ و جدال هستند و یا طبق قوانین بازی نمی کنند.
از آنجایی که انتظار داریم بچه های خیلی کوچک براحتی حواسشان پرت شود و بیش فعال باشند، این همان دمدمی مزاج بودن است – بالا رفتن از جای خطرناک و توهین تلخ – که اغلب در کودکان پیش دبستانی ADHD پدیدار می شود.
در سن 5 – 4 سالگی اکثر کودکان یاد گرفته اند که چگونه به دیگران توجه کنند، هنگام آموزش به آرامی سر جای خود بنشینند و هر آن چه که به ذهنشان خطور می کند را بیان نکنند. بنابراین وقتی کودک به سن مدرسه می رسد، آن هایی که مبتلا به ADHD هستند هر سه نشانه رفتاری را از خود بروز می دهند : عدم توجه، بیش فعالی و دمدمی مزاج بودن.
برخی مشکلات کودکان ADHD
خواه ناخواه این سه نشانه که در کودکتان بروز کرده بدلیل ADHD باشد، در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز مشکلات زیادی شود.
کودکانی که قادر به تمرکز و کنترل خود نیستند ممکن است در مدرسه با کودکان دیگر نزاع کنند، دچار مشکلات مکرر شوند و به راحتی نتوانند با دیگران ارتباط برقرار کرده و با دیگران کنار بیایند. این مشکلات می تواند منجر به پایین آمدن اعتماد بنفس کودک و همچنین ایجاد ترس و استرس برای اعضای خانواده وی شود.
محقق و مترجم : عطیه فضلی
منبع:
https://www.helpguide.org/articles/add-adhd/attention-deficit-disorder-adhd-in-children.htm/
