اضطراب در کودکان

 

اختلالات اضطرابی منجر به بروز ترس و نگرانی در کودک می شود. همچنین تغییراتی در اخلاق و رفتار، سیستم خواب، خوراک و خلق و خوی کودک ایجاد می کند.

 

انواع اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی گوناگون می تواند بر کودکان و نوجوانان تاثیر منفی بگذارد. این اختلالات عبارتند از:

 

اختلال اضطراب عمومی (GAD)

این نوع اختلال تقریبا هر روز باعث بروز احساس نگرانی در کودکان می شود. کودکان مبتلا به GAD درباره مسائلی که اکثر کودکان نگران آن هستند، احساس نگرانی می کنند؛ مواردی همچون انجام تکالیف، آزمون ها و یا سر زدن اشتباه از آن ها.

اختلال GAD باعث می شود که کودکان درباره این مسائل بیشتر احساس نگرانی کنند. همچنین درباره مسائلی که والدین انتظار ندارند منجر به بروز نگرانی شود، این کودکان بیشتر نگران می شوند. بعنوان مثال، ممکن است درباره موضوعاتی همچون تعطیلی موقتی، وقت نهار، جشن تولد، زمان بازی با دوستان و یا سوار سرویس شدن احساس نگرانی کنند. حتی نگران موضوعاتی مانند عزیزان خود، امنیت، بیماری و یا آسیب دیدن نیز می شوند.

کودکانی که دچار اضطراب عمومی می شوند، به سختی می توانند در مدرسه تمرکز داشته باشند. چرا که GAD باعث می شود همیشه حس نگرانی در ذهن کودک باقی بماند. حتی نمی توانند آرامش داشته و خوش بگذرانند. بخوبی غذا بخورند و یا خواب شبانه راحتی داشته باشند. ممکن است نتوانند چندین روز به مدرسه بروند زیرا “احساس نگرانی” آن ها را مریض، ترسو و خسته می کند.

برخی کودکان نگرانی های شان را بروز نمی دهند. سایر کودکان درباره نگرانی های شان با والدین و یا معلمشان صحبت می کنند. این کودکان ممکن است بارها و بارها درباره بوقوع پیوستن نگرانی های شان سوال بپرسند. مهم نیست والدین در این باره چه می گویند؛ این کودکان احساس خوبی را تجربه نمی کنند.

 

اختلال اضطراب جدایی (SAD)

نوزادان و کودکانی که برای اولین بار از والدینشان جدا می شوند، مضطرب و نگران می شوند که امری طبیعی است. اما خیلی زود با پدر بزرگ و مادربرزگ، پرستار کودک و یا معلمشان اخت می شوند. و در خانه و یا مدرسه احساس راحتی می کنند.

اما زمانی که کودک با ترس دوری از والدین کنار نمی آید، گفته می شود که دچار “اختلال اضطرابی جدایی” شده است. حتی وقتی بزرگتر می شوند، کودکان مبتلا به SAD از اینکه از والدین و یا خانه شان دور باشند، خیلی مضطرب می شوند.

ممکن است بیمار شوند و چندین روز به مدرسه نروند. به مادرشان بچسبند، گریه کنند، به مدرسه نروند و یا در فعالیت های جمعی بدون والدینشان حضور پیدا نکنند. در خانه هم به راحتی بخواب نمی روند و یا تنهایی نمی خوابند. حتی در اتاقشان بدون یک از والدین تنها نمی مانند.

 

فوبیای اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی)

کودکانی که مبتلا به فوبیای اجتماعی هستند، از آن چه دیگران می گویند و یا فکر می کنند، می ترسند. همیشه نسبت به کاری که می خواهند انجام دهند احساس ترس دارند. و یا می ترسند چیزی بگویند که باعث شرمندگی شان شود.

اغلب نگران این موضوع هستند که غیر عادی جلوه کنند. دوست ندارند که مرکز توجه باشند، بنابراین در کلاس دستشان را برای پاسخ گویی به سوالات بالا نمی برند. اگر کسی در کلاس اسمشان را صدا بزند، در جا خشکشان زده و یا وحشت می کنند و نمی توانند جواب بدهند. فوبیای اجتماعی باعث می شود کودک با ترس فراوانی در کلاس درس و یا فعالیت های گروهی حضور پیدا کند.

فوبیای اجتماعی باعث می شود کودک و یا نوجوان از حضور در مدرسه و یا میان دوستان خودداری کند. ممکن است قبل از حضور در مدرسه و یا طی ساعات مدرسه احساس بیماری و خستگی کند.

علاوه بر احساس اضطراب ممکن است کودک از درد دیگری در بدنش شکایت کند. بعنوان مثال ممکن است احساس کند که ضربان قلبش بالا رفته و یا نفسش تنگ شده است. احساس کند که درونش متلاطم و بی قرار است و نمی تواند سر جایش بنشیند. حتی احساس کند که صورتش داغ شده و گر گرفته و حس ضعف و سرگردانی کند.

 

سکوت انتخابی یا گنگی انتخابی (SM)

این نوع فوبیای اجتماعی به وفور در میان کودکان بچشم می خورد. که باعث ترس مفرط در کودکان شده تا جایی که قادر به صحبت نیستند. کودکان و نوجوانان مبتلا به SM تکلم دارند. و در خانه و با اطرافیان خود صحبت می کنند. اما از صحبت کردن در مدرسه، جمع دوستان و اماکنی که این ترس بسراغشان می آید، خودداری می کنند.

فوبیای خاص

این که کودکان از تاریکی، هیولا، حیوانات بزرگ و یا صداهای بلند مانند رعد و برق و آتش بازی بترسند، امری طبیعی است. اکثر مواقع، وقتی کودکان می ترسند، بزرگترها می توانند به آنها کمک کنند تا احساس امنیت کرده و دوباره به آرامش برسند.

اما فوبیا نسبت به یک شی یا موضوع خاص بسیار شدیدتر، بیشتر و ماندگار تر از ترس معمولی است. کودکی که فوبیا دارد نسبت به ترس خود، دلواپسی شدیدی دارد و از آن دوری می کند. اگر نزدیک چیزی که از آن می ترسد باشد، وحشت زده می شود و احساس راحتی نمی کند.

کودکی که فوبیای خاص دارد ممکن است نسبت به موارد ذیل ترس مفرطی داشته باشد:

حیوانات، عنکبوت، آمپول زدن، خون، به بالا پرتاب شدن، طوفان و رعد و برق، افراد در صحنه و یا تاریکی.

فوبیا باعث می شود کودکان از رفتن به جاهایی که فکر می کنند این چیزهای ترسناک در آنجا وجود دارند، خودداری کنند. بعنوان مثال، ممکن است کودکی نسبت به سگ فوبیا داشته و به خانه دوستش و یا پارک و مهمانی نرود؛ چراکه ممکن است در این مکان ها سگ ببیند.

 

علائم و نشانه های اضطراب در کودکان

ممکن است والدین و یا معلم علائم اضطراب را در کودک و یا نوجوان خود مشاهده کنند. بعنوان مثال، ممکن است کودک به پدر و مادر خود بچسبد، به مدرسه نرود و یا گریه کند. ممکن است اظهار ترس و یا ناراحتی کند و یا از حرف زدن و یا انجام کارهایش خودداری کند.

کودکان و نوجوانانی که از اضطراب رنج می برند ممکن است احساس ترس، نگرانی و یا عصبی بودن داشته باشند. احساساتی که برای دیگران قابل رویت نیست.

علائم اضطراب و نگرانی بر مکانیسم بدن این کودکان نیز تاثیر منفی می گذارد. ممکن است بلرزند، عصبی و وحشت زده شده و نفسشان تنگ شود. ممکن است دلشوره بگیرند، دهانشان خشک و صورتشان داغ شده، دستانشان عرق کرده و تپش قلب بگیرند.

این علائم اضطراب نتیجه واکنش “جنگ و گریز” است. این واکنش بنوعی عکس العمل طبیعی بدن در مقابل خطر می باشد. که باعث آزادسازی مواد شیمیایی طبیعی در بدن می شود. این مواد شیمیایی بدن ما را برای مقابله با خطر واقعی آماده می کند. و بر ضربان قلب، تنفس، ماهیچه ها، اعصاب و سیستم گوارش تاثیر می گذارند.

این واکنش بدین معناست که از بدن ما در برابر خطر محافظت می کند. اما اختلالات اضطرابی باعث می شود که واکنش “جنگ و گریز” در بدن فوق العاده فعال شود. یعنی حتی هنگامی که خطر واقعی بدن را تهدید نمی کند، این واکنش بروز داده می شود.

 

علل بروز اختلالات اضطرابی در کودکان

عوامل بسیاری وجود دارند که بهمراه اختلال اضطرابی زمینه ساز بروز واکنش “جنگ و گریز” در بدن هستند. این عوامل عبارتند از :

ژنتیک

احتمال بروز یکی از اختلالات اضطرابی در کودکی که یکی از اعضای خانواده اش دچار اختلال اضطرابی است، بسیار زیاد است. ممکن است کودکان ژن هایی را به ارث ببرند که زمینه ساز اضطراب در آن ها باشد.

شیمی مغز

ژن ها به فعالیت صحیح مواد شیمیایی مغز کمک می کنند که این فرآیند “انتقال دهنده های عصبی” نام دارد. اگر مواد شیمیایی مغز بخوبی تامین نشده و یا کار نکنند، منجر به بروز اضطراب می شوند.

وضعیت زندگی

ممکن است اتفاقاتی که در زندگی کودک رخ می دهد سرشار از استرس بوده و کودک نتواند با آنها کنار بیاید. عواملی که ممکن است باعث بروز اضطراب در کودک شود عبارتند از:

• از دست دادن
• بیماری شدید
• مرگ یکی از عزیزان
• خشونت
• سوءاستفاده

 

رفتارهای آموزشی

بزرگ شدن در خانواده هایی که ترس و اضطراب در آن ها موج می زند به کودک می آموزد که ترسو باشد.

 

محقق و مترجم : عطیه فضلی

منبع :

https://kidshealth.org/en/parents/understanding-depression.html?WT.ac=ctg#catfeelings