اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک وضعیت پیچیده عصبی رفتاری است که شامل یک سری اختلالات در تعاملات اجتماعی و زبان پیشرفت و مهارت های ارتباطی کودک می شود که طی آن کودک از خود رفتار های خشک و تکراری بروز می دهد.
امروزه از این وضعیت با نام “اختلال طیف اوتیسم” و یا ASD: AUTHISM SPECTRUM DISORDER نام برده می شود. این نقص حاوی طیف گسترده ای از علائم، مهارت ها و اختلالات متغیر است. شدت اختلال ASD از معلولیتی که تا حدودی یک زندگی عادی را محدود می کند تا یک ناتوانی ویران گر که ممکن است نیاز به مراقبت های ویژه داشته باشد، متغیر است.
واژه “اوتیسم” از کجا آمده است؟
واژه “اوتیسم” برگرفته از کلمه یونانی “autos” به معنای “خود” می باشد. این کلمه به توصیف وضعیتی می پردازد که طی آن فرد بیمار از تعاملات اجتماعی دور می ماند. به عبارت دیگر، فرد “خود منزوی” می شود.
اولین شخصی که از این واژه استفاده کرد، یک روان پزشک سوئیسی به نام یوگن بلولر بود. در سال 1911 وی این واژه را به گروهی که علائمی شبیه به اسکیزوفرنی داشتند، نسبت داد.
عملکرد کودک اوتیسمی
کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند در برقراری ارتباط دچار مشکل می شوند. عموما در درک آن چه که مردم به آن فکر کرده و احساس می کنند، مشکل دارند. این امر شرایط را برای اوتیسمی ها جهت ابراز وجود خود چه بواسطه کلمات چه بواسطه ایما و اشاره، حالات چهره و یا لمس کردن دشوار می سازد.
کودک اوتیسمی بسیار حساس بوده و ممکن است بخاطر شنیدن برخی صداها، لمس شدن، استشمام بویی خاص و یا دیدن تصاویری که از نظر سایرین بسیار عادی است، دچار مشکل شده و برایشان دردناک باشد.
ممکن است کودک اوتیسمی حرکات تکراری و تقلیدی همچون تکان دادن دست ها به بالا و پایین (بال بال زدن)، آهسته گام برداشتن و یا چرخیدن در جای خود را انجام دهد. ممکن است نسبت به مردم واکنش غیر عادی داشته، و یا نسبت به اشیا وابستگی داشته باشد، حتی برای تغییر روال عادی و امور روزمره از خود مقاومت نشان داده و یا رفتار خشونت آمیز بروز دهد و یا به خود آسیب برساند.
گاهی اوقات ممکن است به افراد، اشیا و یا کارهایی که در اطرافشان انجام می شود توجهی نشان ندهند. برخی کودکان اوتیسمی نیز ممکن است دچار تشنج شوند و در برخی موارد ممکن است این تشنج ها تا دوره بلوغ پدیدار نشود.
برخی کودکان مبتلا به ASD بطور شناختی تا حدی آسیب می بینند. در مقابل اختلالات شناختی متداول تر که نسبتا بواسطه تاخیر در تمامی زمینه های پیشرفتی مشخص می شوند، کودکان ASD پیشرفت مهارتی نامتعارفی را از خود نشان می دهند.
ممکن است در برخی زمینه ها دچار مشکل شوند، خصوصا توانایی برقراری ارتباط با دیگران. اما ممکن است در زمینه های دیگری همچون نقاشی، ساخت موزیک، حل مشکلات ریاضی و یا بخاطر سپردن حقایق مهارت خاص و غیر عادی داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است در تست هوش غیر شفاهی– احتمالا در حد متوسط و یا بالاتر از حد متوسط – نمره بالاتری کسب کنند.
مهم ترین علائم اوتیسم
عموما این اختلال در سه سال اول زندگی کودک نمایان می شود. برخی کودکان علائم مربوطه را از بدو تولد به همراه دارند. برخی کودکان نیز در بدو تولد کاملا عادی بنظر می رسند و وقتی به سن 36 – 18 ماهگی می رسند ناگهان علائم اوتیسم در آن ها پدیدار می شود.
گرچه امروزه مشخص شده که برخی کودکان تا زمانی که نیاز های زیستی از حد توانایی هایشان بالاتر نرود، ممکن است علائم اختلال در برقراری ارتباط را از خود نشان ندهند.
احتمال بروز اوتیسم در پسران 4 برابر دختران است و هیچ گونه محدودیت اجتماعی، مذهبی و نژادی نمی شناسد. درآمد خانواده، شیوه زندگی و یا سطح تحصیلات تاثیری بر احتمال ابتلای کودک به ASD ندارد.
گفته می شود این نوع اختلال در میان کودکان در حال پیشرفت است؛ گرچه کاملا واضح و مشخص نیست که این پیشرفت ناشی از تغییرات ایجاد شده در شیوه تشخیص آن است و یا رشد واقعی بیماری است.
اختلال اوتیسم تنها یک سندروم است که امروزه در زیر مجموعه اختلالات طیف اوتیسمی قرار می گیرد. اختلالات مشابه پیشین که امروزه زیر چتر تشخیص ASD و یا یک اختلال اجتماعی ارتباطی طبقه بندی می شوند، شامل موارد ذیل می شود:
-
اختلال اوتیسم
این همان چیزی است که اکثر مردم زمانی که کلمه “اوتیسم” به گوششان می رسد، به آن توجه می کنند. این واژه به مشکلاتی در زمینه تعاملات اجتماعی، برقراری ارتباط و بازی تخیلی در کودکان زیر سه سال اشاره دارد.
این کودکان مشکلی با زبان گفتاری ندارند – در حقیقت، این کودکان تمایل دارند که در تست هوش نمره ای متوسط و یا متوسط رو به بالا کسب کنند؛ اما همانند کودکان اوتیسمی همان مشکلات اجتماعی و علایق محدود را دارند.
-
اختلال رشد فراگیر و یا PDD
که از آن با نام اوتیسم آتیپیک نیز یاد می شود. این اختلال شامل کودکانی می شود که برخی رفتارهای اوتیسمی دارند اما شامل دسته بندی خاصی نمی شوند؛ یعنی بنوعی در تمامی دسته بندی ها قرار می گیرند.
-
اختلال تخریب دوران کودکی
این نوع کودکان حداقل طی دو سال اولیه زندگی خود، رشد نرمالی دارند و سپس برخی و یا بیشتر مهارت های ارتباطی و یا اجتماعی خود را از دست می دهند. این نوع اختلال خیلی نادر است و در میان بسیاری از پزشکان سلامت ذهن بروز آن در کودکان ابهام آمیز است.
-
سندروم رت
این نوع سندروم قبلا در دسته بندی طیف ASD قرار می گرفت لیکن امروزه تائید شده که علت بروز سندروم رت ژنتیکی است؛ بنابراین در زیر مجموعه راهنماهای ASD قرار نمی گیرد. کودکان مبتلا به سندروم رت، در درجه اول دختران، رشد اولیه نرمالی دارند ولی بعد از مدتی مهارت های ارتباطی و اجتماعی خود را از دست می دهند. در ابتدای 4 – 1 سالگی حرکات تکراری دست جای حرکات صحیح دست را می گیرد. کودکان مبتلا به سندروم رت معمولا به شدت از نظر شناختی آسیب می بینند.
چه عواملی باعث رشد اوتیسم در کودکان می شود؟
به دلیل اینکه اختلال اوتیسم در خانواده ها بصورت ارثی بروز پیدا می کند، اکثر محققین عقیده دارند که ممکن است ترکیب خاصی از ژن ها، زمینه ابتلای کودک به اوتیسم را بوجود آورد. لیکن عوامل ریسک پذیری وجود دارد که احتمال به دنیا آمدن کودک اوتیسمی را افزایش می دهد.
- سن بالای مادر و یا پدر، احتمال ابتلای کودک به اختلال اوتیسم را افزایش می دهد.
- زمانی که خانم باردار از داروی خاص و یا فرآورده شیمیایی خاصی استفاده کند، احتمال اینکه کودکش دچار ASD شود، بسیار بالاست. این عوامل ریسک پذیر عبارتند از : مصرف الکل، شرایط متابولیک وابسته به دوران بارداری مانند دیابت و چاقی، و استفاده از داروهای ضد تشنج در دوران بارداری. در برخی موارد، اختلال اوتیسم به بیماری فنیل کتونوریای درمان نشده (که از آن با نام اختصاری PKU یاد می شود : یک اختلال متابولیکی ذاتی که بدلیل عدم وجود یک آنزیم در بدن بوجود می آید) و سرخچه (سرخک آلمانی) ربط داده می شود.
- واکسیناسیون: با این که گاهی اوقات بعنوان علت اوتیسم به آن اشاره شده است، هیچ گونه شواهدی مبتنی بر این که واکسناسیون منجر به اختلال اوتیسم در کودک می شود، وجود ندارد.
دلیل بوجود آمدن اختلال اوتیسم دقیقا روشن نیست. بر اساس تحقیقات انجام شده، ممکن است ناهنجاری های موجود در برخی قسمت های مغز که ورودی حسی و فرآیند گفتاری کودک را مشخص می کند، باعث رشد اوتیسم می شوند.
علاوه بر این، محققین درباره تاثیر محیط زندگی کودک همچون چگونگی برخورد مراقبین با کودک بر رشد اوتیسم، هیچ گونه شواهدی در دست ندارند.
محقق و مترجم: عطیه فضلی
منابع:
https://www.webmd.com/brain/autism/understanding-autism-basics#1
https://www.webmd.com/brain/autism/understanding-autism-basics#2
https://www.webmd.com/brain/autism/understanding-autism-basics#3
